1933 Şark Ticaret Yıllığı, Annuaire Oriental (Rizzo Neşriyatı) Ahmed Cevdet ve Şürekası Matbaası, 464 sayfa, 25x18 cm, Türkiye ile birlikte Arnavutluk, Bulgaristan, Mısır, Yunanistan, Filistin, Romanya, Suriye ve Yugoslavya'ya ait ticari bilgiler içeren nadir bir ticari kaynak.
Şark Ticaret Yıllıkları, (Annuaire Oriental) başlıca yerli ve yabancı girişimcileri, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde bulunan merkezlerdeki ticaret erbabıyla tanıştırmak için tasarlanmıştır.

Osmanlı Devleti ile Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan ticari merkezleri ve bu merkezlerde gerçekleşen ticari faaliyetleri hem yerel hem de yabancı girişimcilere tanıtmak amacıyla hazırlanan ticaret yıllıkları, 19. yüzyılın ikinci yarısındaki Osmanlı’nın ve 1940’lı yıllara kadar Türkiye’nin iktisadi, ticari ve toplumsal yaşamı üzerinde, özellikle mikro düzeyde yapılabilecek çalışmalar açısından son derece önemli kaynaklardır.
Şark Ticaret Yıllıkları’ndan ilki, Indicateur constantinopolitain adıyla, Raphaël Cesar Cervati ve N. C. Sargologo tarafından Türkçe ve Fransızca olarak 1868 yılında yayımlanır. Sadece İstanbul şehri için kılavuz niteliği taşıyan bu yayın, S. Hisarlıyan ve A. Maviyan tarafından Türkçeye çevrilip Ermeni harfleriyle Türkçe olarak, Tarif-i Der el-Saadet adıyla 1870’te tekrar basılır.
1880 yılından itibaren daha düzenli şekilde yayın hayatına giren yıllıklar, 1883’e kadar Indicateur ottoman illustré, 1887-1888 yıllarında Indicateur oriental, 1891-1930 yıllarında Annuaire oriental, 1931­-1945 yıllarında ise Şark Ticaret Yıllıkları adı altında yayın hayatına devam eder.
1930’lara gelindiğinde, genel olarak “Şark” başlığı altında Arnavutluk, Bulgaristan, Mısır, Yunanistan, Irak, Filistin, Romanya, Suriye, Türkiye ile 1944-45 döneminde Amerika ve İsveç gibi ülkeleri kapsayan yıllıkların kurgusunda önemli değişiklikler göze çarpar. Bunlardan en önemlisi, her ülkeye hemen hemen aynı ağırlıkta yer ayrılmış olmasıdır. Diğer önemli husus ise, Osmanlı döneminde ayrıcalıklı bir yere sahip olan İstanbul’un bu konumunu artık kaybetmesi ve Türkiye’deki diğer şehirlerle aynı paya sahip olmasıdır. Bunun nedenini, Cumhuriyet döneminde ticari yaşamın İstanbul merkezli olmaktan çıkarak, millî iktisat politikası kapsamında tüm ülkeye yayılmasında aramak gerekir.

Yeni sayfa düzeninde, yaklaşık on ülke, her ülke altında yer alan belli başlı şehirler, bu şehirlerin her birinde faaliyet gösteren ticaret erbabı kişiler, alfabetik sırayla kullanıcıya sunulmuştur. Uluslararası Ticaret Rehberi referans alınarak, her ülkenin ithalatına ve ihracatına ait istatistikler ve iktisadi yaşamına ilişkin bilgiler de bir araya getirilmiştir. “Hariç” başlıklı bölüm ise Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, İngiltere, İtalya, Polonya, İsviçre, Çekoslovakya gibi ülkelerden Doğu’ya ihracat yapan sanayiciler hakkında bilgilere yer verir. İmparatorluk dönemindeki yıllıklardan farklı olarak, Fransızca geçen meslek kategorilerinin Almanca, İtalyanca, Türkçe karşılıklarını içeren endeksler hazırlanmıştır. Ülkeler hakkında verilen genel bilgiler Fransızca ve Almanca; Türkiye hakkındaki genel açıklamalar ise Türkçe ve Fransızca yayımlanmıştır.
Kaynak; https://saltonline.org/tr/2484/ticaretten-toplumsal-hafizaya-uzanan-bir-kaynak-sark-ticaret-yilliklari-1868-1945, kaynağındaki Aylin Koçunyan'a ait makaleden alınmıştır.